ΑΙΤΗΜΑ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Συμπληρώθηκαν 80 χρόνια το 2024 από το ολοκαύτωμα του Χορτιάτη. Τότε που ο ανυπότακτος Χορτιάτης πλήρωσε βαρύ φόρο αίματος από τους ναζί και τους συνεργάτες τους. Σε όλο το διάστημα της κατοχής ο Χορτιάτης αποτέλεσε προπύργιο της Εθνικής Αντίστασης, μέσα από τις γραμμές των ΕΑΜ – ΕΛΑΣ – ΕΠΟΝ. Ο λαός της περιοχής έδωσε σκληρή μάχη για την οργάνωση της Αντίστασης και της αλληλεγγύης, παίρνοντας μέτρα για τη σίτιση, τη φροντίδα, την περίθαλψη.

Είναι σαφές ότι η απόφαση για την εκκαθαριστική επιχείρηση στον Χορτιάτη είχε ήδη παρθεί από νωρίτερα, όπως άλλωστε και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας σε όλη τη διάρκεια της Κατοχής. Δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία. Οι όποιες ανακρίβειες που παρουσιάζουν ως βασική αιτία την «αχρείαστη ενέδρα» των ανταρτών έχουν πλέον καταρριφθεί. Το «κάψιμο» συμπίπτει με την προσπάθεια του ηττημένου πια γερμανικού στρατού να εξασφαλίσει την αποχώρησή του από την Ελλάδα χωρίς αντίσταση και απώλειες. Ο στόχος ήταν να μετατραπεί το μίσος των κατακτημένων σε τρόμο και ανασφάλεια. Οι εκκαθαριστικές επιχειρήσεις, στο πλαίσιο των οποίων εντάσσονται και τα ολοκαυτώματα, υπηρετούσαν αυτή τη στρατηγική. Να πνιγούν στο αίμα η διάθεση εκδίκησης και το μαχητικό πνεύμα του λαού που έβλεπε να πλησιάζει η λευτεριά του. Άλλωστε ήταν προπομπός λίγες μέρες νωρίτερα, στις 26 και 29 Ιουλίου οι μαζικές εκτελέσεις που είχαν γίνει στο Ασβεστοχώρι και στη Νέα Ευκαρπία, από ισχυρές δυνάμεις των ναζί και μονάδες δοσίλογων που είχαν μεταφερθεί στην περιοχή.

Το μαρτύριο ολοκληρώθηκε όπως είναι γνωστό στον φούρνο του Γκουραμάνη και στην οικία Νταμπούδη. Ο απολογισμός ήταν βαρύς, εξοντωτικός για την κοινωνία του Χορτιάτη: 149 άτομα είχαν θανατωθεί μαρτυρικά. Από αυτά τα 51 ήταν ανήλικα παιδιά, τα 36 με ηλικία κάτω από δέκα χρονών, μερικά ήταν βρέφη.

Πέρα από τα Ναζιστικά Γερμανικά στρατεύματα, ιδιαίτερα σημαντικός ήταν ο ρόλος των ταγματασφαλιτών συνεργατών τους στα γεγονότα. Οι Γερμανοί, αλλά κυρίως οι ταγματασφαλίτες, ως υποπροϊόντα του ναζισμού είχαν ήδη αποκτήσει μεγάλη εμπειρία στην κτηνωδία. Είχαν ήδη κάψει εκατοντάδες πόλεις και χωριά, βασανίσει και θανατώσει, χιλιάδες ανθρώπους. Κάθε είδους μαρτύριο περίμενε τους κατοίκους που βρέθηκαν στον δρόμο τους, στην πλειονότητά τους γέροντες, γυναίκες και παιδιά. Η ατίμωση των γυναικών, η σαδιστική θανάτωση των παιδιών μπροστά στους γονείς τους, η αφαίρεση κοσμημάτων, ακόμα και τις βέρες στα δάκτυλα έψαχναν οι Σουμπερταίοι και για να μην καθυστερούν έκοβαν το δάκτυλο και το κρατούσαν μαζί με τη βέρα. Χαρακτηριστικά παραδείγματα στην περιοχή αποτέλεσαν οι Σουμπερταίοι υπαρχηγοί Καπετανάκης και Γερμανάκης.

Σήμερα είναι αναγκαίο και πιο επίκαιρο από ποτέ να αναδειχτούν οι ηρωικές στιγμές του λαού μας. Να τιμηθεί όπως αρμόζει η μνήμη των θυμάτων της κατοχής και των ηρώων του αντιναζιστικού αγώνα. Να αναδειχτεί με κάθε τρόπο η ιστορία του τόπου μας, φωτίζοντας την ιστορική αλήθεια, ιδιαίτερα προς τις νεότερες γενιές. Στην κατεύθυνση αυτή θεωρούμε αναγκαίο να να παρθούν μια σειρά μέτρα από το Δημοτικό Συμβούλιο.

Συγκεκριμένα:

• Η αποκατάσταση της αλήθειας στο μνημείο του Ολοκαυτώματος του Χορτιάτη ώστε η αναγραφόμενη φράση: “Εκάησαν ζώντες υπό των Γερμανών Ναζί την 2/9/1944” να συμπληρωθεί με την ακόλουθη φράση “και υπό των Ελλήνων Ταγματασφαλιτών συνεργατών τους”. Άρα να γίνει : «Εκάησαν ζώντες υπό των Γερμανών Ναζί και υπό των Ελλήνων Ταγματασφαλιτών συνεργατών τους την 2/9/1944»
• Η αποκατάσταση της αλήθειας στο μνημείο του ομαδικού τάφου των εκτελεσθέντων στις 26 Ιουλίου 1944, στο Ασβεστοχώρι, ώστε η αναγραφόμενη φράση: “εκτελέστηκαν από τα στρατεύματα κατοχής” να συμπληρωθεί με την φράση “και τους Έλληνες ταγματασφαλίτες συνεργάτες τους”. Άρα να γίνει «Εκτελέστηκαν από τα στρατεύματα κατοχής και τους Έλληνες ταγματασφαλίτες συνεργάτες τους».
• Ανάλογες συμπληρώσεις-αναφορές «στους ντόπιους συνεργάτες» των ναζιστικών στρατευμάτων κατοχής να πραγματοποιηθούν και στα μνημεία, στους χώρους θυσίας ΟΙΚΙΑ ΝΤΑΜΠΟΥΔΗ, ΦΟΥΡΝΟΣ ΓΚΟΥΡΑΜΑΝΗ.
• Να προχωρήσουν οι ενέργειες για την ανέγερση μουσείου Ολοκαυτώματος, όπως άλλωστε έχει αποφασιστεί παλαιότερα σε δημοτικό συμβούλιο.
• Στους 2 τόπους μαρτυρίας, στον φούρνο του Γκουραμάνη και το σπίτι του Νταμπούδη να ανεγερθούν πέρα από τα υπάρχοντα, μνημεία τέτοια που να είναι αντάξια της σημασίας τους.

κ. Πρόεδρε,
τα παραπάνω αιτήματα ζητάμε να τεθούν προς συζήτηση και ψήφιση σε συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου Πυλαίας Χορτιάτη.

Οι Δημοτικοί Σύμβουλοι
Αλεπλιώτης Κυριάκος
Βαρελάς Σωτήρης
Μάαϊτα Τζαμάλ-Οδυσσέας